Gaslighting, kendinden şüphe duymaya dayanan bir psikolojik manipülasyon biçimidir. Genellikle kötü niyetli ilişkilerde ortaya çıkar. Duyguların istismar edilme şeklidir. Kendi gerçeğinizi sorgulamanıza neden olarak ve neredeyse her tartışmada size hatalı olduğunuzu düşündüren bir tür duygusal zorbalıktır.
İstismarcı, genellikle kurbanının kendi düşüncelerini, duygularını ve gerçeklik algısını sorgulamasına sebep olur ve bunu uzunca bir süre gerçekleştirir.
Çoğunlukla ikili ilişkilerde yaşansa da iş arkadaşları, sosyal çevre ve aile üyeleri arasında da görülmektedir. Başkalarına gaslight yapan kişilerin akıl sağlığının bozuk olma ihtimali vardır. Partnerlerini, aile üyelerini, arkadaşlarını hatta çalışma arkadaşlarını manipüle etmek için ve üzerlerinde güç uygulamak için duygusal istismar uygularlar.
Gaslighting Yapan İstismarcının Özellikleri?
Gaslighting uygulayan kişiler genellikle kronik yalancılardır. Yalan ve çarpıtma gaslighting en belirgin özelliğidir. Sıklıkla narsist eğilimler sergilerler. Yalan söyledikleri ortaya çıksa bile yeni hikayeler uydurarak, hikayelerini değiştirirler. Karşınızdaki kişinin doğruyu söylemediğini bilseniz bile çok ikna edici olabilirler. Sonunda kendinizden şüphe etmeye başlarsınız.
Başkalarına, sizin hakkınızda yalanlar söyler, söylentiler yayar ve sizin dedikodunuzu yaparlar. Diğer insanlara, sizin akıl sağlığınızdan şüphe ettiğini, duygusal olarak dengesiz hareketler yaptığınızı söylerler ve bunu söylerken de sizin için çok endişeleniyormuş gibi davranıp, rol yaparlar.
O kadar inandırıcı olabilirler ve bu taktik o kadar etkili olabilir ki, diğer insanlar gerçeği bilmedikleri ve hikayeye hakim olmadıklarından istismarcının yanında yer alır ve ona inanırlar. Ayrıca, başkalarının da sizin hakkınızda aynı şekilde düşündüğü yalanını da söyleyebilirler. Suçladıkları insanlar, sizin hakkınızda muhtemelen hiçbir zaman kötü bir şey söylememiş olabilirler ancak istismarcı söylediklerine sizi inandırmak için her türlü yalanı söyleyip, her çabayı gösterecektir.
Dikkatinizi dağıtıp, sorduğunuz bir soruya cevap vermez veya konuştuğunuz konuyu dinlemez. Sorduğunuz soruya cevap vermek veya konuştuğunuz konuyu dinlemek yerine başka şeylerden bahsedebilir veya hiç cevap vermeyebilir. Hem size cevap verilmemesi hem de karşınızdaki kişi tarafından dinlenmemek kendinizi değersiz hissettirecektir.
Tüm bunlar sizi kızdırdığında, ‘’neden bu kadar hassassın, aşırı tepki veriyorsun’’ gibi ifadeler kullanabilirler. Tüm bu ifadeler, sizi kendi içinizde çelişkiye düşürür. ‘’Acaba çok mu tepki verdim, abartıyor muyum gerçekten’’ gibi ikilemler yaratıp, kendinizi suçlu çıkartmanızı sağlarlar.
Suçlama gaslightingin en belirgin özelliklerindendir. Yapılan her tartışmanın sonu suçlanacağınız şekilde sonuçlanacaktır. Bu suçlayıcı ve istismara yönelik davranışlarının size kendinizi nasıl hissettirdiğini konuşmaya çalıştığınızda tüm bunların sebebinin sizin davranışlarınız olduğunu iddia edecektir. İstismarın dozunu attırarak, eğer böyle davranırsanız size bundan sonra iyi davranmayacağı ile tehdit eder.
Duygusal tacizde bulunan bu kişiler, yanlış bir şey yaptıklarını inkar ederler. Yaptıkları zorbalıkları ve manipülasyonu kabul etmezler.
Numaracıdırlar. Bu şu demek, durumu yumuşatmak için sevgi dolu sözler kullanmayı ve nazik olmayı iyi bilirler. ‘’Seni ne kadar sevdiğimi biliyorsun, seni asla incitmek istemem’’ gibi sözler söyleyebilirler. Bu davranış istismarcının yaptığı davranışların sorumluluğundan ve sonuçlarından kaçmasına zemin hazırlayacaktır.
Bu kişiler, geçmiş hikayeleri kendi lehlerine olacak şekilde yeniden yazarlar. Hafızanızdan şüphe ederek ve sizde kafa karışıklığına sebep olacak çarpıtılmış hikayeler anlatırlar.
Gaslighting Yaşadığınızın Belirtileri Nelerdir?
Gaslighting’e maruz kalmak depresyon, anksiyete, intihar düşünceleri gibi birçok soruna sebep olabilir. Bu duygusal istismarı yaşadığınızı fark etmeniz önemlidir.
Duygularınızdan ve yaşadıklarınızın gerçekliğinden şüphe duyuyor ve sürekli gerçekliği sorguluyorsanız.
Konuşmaktan ve duygularınızı ifade etmeye korkar olduysanız ve buna bağlı olarak susmayı tercih ediyorsanız.
Kendinize olan güveniniz sarsıldıysa ve insanların yanında kendinizi tedirgin hissediyorsanız. Kendinizi yalnız ve güçsüz hissediyor ve etrafınızdakilerin sizi ‘’tuhaf ve deli’’ olarak gördüğüne ikna olduysanız.
Kendinizin dönüştüğü kişiden mutsuzsanız. Eskiden güçlü, daha mutlu birisi iken şimdi pasif ve mutsuz bir kişiye dönüştüyseniz.
Yaptığınız veya yapmadığınız şeyler için kendinizi sürekli özür dilerken buluyorsanız. Zaten ben suçluyumdur, herkes yanılıyor olamaz düşüncesiyle her zaman özür dileme ihtiyacı duyuyorsanız.
Yeterince iyi olmadığınızı hissediyorsanız. Başkalarının olmasını istediği kişi olmak için çabalıyorsanız.
Bu gaslighting belirtilerinden birini veya birçoğunu yaşıyor ve kendiniz ile özdeşleştiriyorsanız profesyonel yardım almanız önemlidir.
Gaslighting’e Maruz Kalıyorsanız Ne Yapmalısınız?
Sınırlarınızı belirleyin. Sınırlar, karşınızdaki kişiye bir ilişkide neyi kabul edeceğinizi ve kabul etmeyeceğinizi net şekilde gösterir. Maruz kaldığınız tüm istismarların önüne geçmek için etkili bir yoldur.
Sizi şüpheye düşüren, gerçekleri yok sayan tüm olayların gerçekliği için kanıtları saklayın. Konuşmaları kaydedin, e-postaları saklayın ve sonrasında sizi kendinizden şüphe duymaya ittiğinde ve kendinizi sorguladığınızda dönüp bu kayıtlara bakın.
Gaslighting yaşadığınız durumlarda fiziksel olarak ortamı terk edin. Mesafe kazanmak faydalı olacaktır. Sonrasında, derin nefesler almak, meditasyon hareketleri yapmak ve topraklanma hareketleri sakinleşmeniz ve doğru düşünmenize yardımcı olacaktır.
Güvendiğiniz bir arkadaşınızdan veya bir aile üyesinden yardım alabilirsiniz. Ne yaşadığınızı konuşmak ve başka bir bakış açısıyla durumu değerlendirmenize yardımcı olur. Netleşmenize yardımcı olacaktır.
Sizi bu şekilde manipüle eden birisiyle olan ilişkinizi muhakkak sonlandırın. Zor olsa da ilişkiyi bitirmek istismarı bitirmenin net olarak en etkin yoludur.
Ülkemizde ThetaHealing Seminerleri konusunda ilk akla gelen isim olan Reyhan İldaş, düzenli olarak online ve yüz yüze seminerler düzenlemektedir.
Reyhan İldaş ICF Koç ve Eğitmendir. Temel ve Yaşam Koçluğu eğitimleri yanısıra Theta Healing Eğitimlerini de Master düzeyde vermekte olup halen Göktürk Merkezli Olan İstanbul ofisinde Online ve Yüz Yüze eğitimler vermektedir.
24 modül uygulayıcılık ve 17 adet eğitmenlik setifikasına sahip olup tekniğin en üst sertifikasyonu olan Science&Master Eğitmenidir. Aynı zamanda ICF PCC Eğitmen ve Koç olarak da ICF Koçluk eğitimlerini İstanbul Göktürk’te bulunan ofisinde hizmet vermektedir.
Tüm Dünya ile bağlantı halinde olduğumuz bu günlerde danışmanlıklar ve seminerler Zoom Uygulama programı üzerinden olmaktadır.
Sosyal medyada takip etmek için tıklayın.
