Yas, kayıp karşısında verilen doğal bir tepkidir. Sevdiğiniz bir şey veya birinin kaybı ile hissettiğiniz duygusal acıdır. Kaybın acısı çok sarsıcı olabilir. Başlangıçta şok olmaya, sonrasında öfkeden inançsızlığa, suçluluk duygusuna ve derin üzüntüye kadar birçok zorlu ve beklenmedik duygu yaşanabilir. Yas süreci aynı zamanda fiziksel sağlığı da bozabilir; uykusuzluk, iştahsızlık ve hatta doğru düşünmek bile etkilenebilir. Bunlar kayıp karşısında verilen normal tepkilerdir ve kayıp ne kadar önemli olursa, acı da o kadar yoğun hissedilir.
Kişilerin sevdikleri birinin ya da bir şeyin kaybıyla başa çıkmaları hayatta verilen en büyük sınavlardan biridir. Yas süreci genel olarak sevilen birinin ölümüyle ilişkilendirilir ancak birçok kayıp şekli vardır. Boşanma veya ilişkinin bozulması, sağlık sorunları, iş veya finansal kayıplar, evcil hayvanın ölümü, sevilen birinin ciddi sağlık sorunları, bir dostun kaybı, travma sonrası yaşanan sorunlar gibi birçok olay yas sürecine girebilir.
Çok daha hafif kayıplarda bile keder duygusu oluşabilir. İş yerinden ki tayin veya sevdiğiniz arkadaşlarınızla ayrılmak gibi çoğu insan için başa çıkılması basit konular bazılarında derin keder duygusu yaratabilir.
Kayıp duygusu kişiseldir. Hissettiğiniz duygulardan utanmayın veya insanların bunu hafife almasına izin vermeyin. Keder duygusunu yaşatan kaybınızın ne olduğu önemli değildir, eğer sizin için önemli ise yaşadığınız duygular normaldir. Kederinizin nedeni ne olursa olsun, acıyla baş etmenin, zamanla üzüntünüzü hafifleterek kaybınızla yüzleşmenin, hayatta yeni anlamlar bulmanın ve sonunda hayatınıza devam etmenize yardım edebilecek sağlıklı yollara ulaşmanın mümkün olduğunu unutmamak gerekir.
Yas Sürecinin Aşamaları Nelerdir?
İnkar Etmek: Yas sürecinin ilk aşamasında inkar etmek kaybın ağır acısını hafifletmeye yardımcı olur. Duygusal olarak yaşanılan acıdan kaçmak için çeşitli yollar aramak normaldir. Hayatımızdaki önemli bir insanı veya bir şeyi kaybettiğimize inanmak kolay değildir. Zihnin yeni gerçeğine alışması zaman alabilir. Kaybedilen her ne ise üstüne düşünür ve bundan sonrasında nasıl ilerleyeceğimizi kestiremeyebiliriz. Tam bu noktada inkar, duygularımızın altında ezilmemek için bir kurtarıcı olabilir. İnkar sadece kaybı reddetme değil, kişilere olup biteni anlamak ve özümsemek için zaman tanır.
Kızgınlık: Öfke, yasın bir diğer aşamasıdır. Yeni bir yokluk durumuna uyum sağlamaya çalışıyoruz ve bu durum aşırı duygusallık yaratabilir. Kızgınlık bize duygusal bir çıkış sağlıyormuş gibi hissedebiliriz. Öfke yas sürecinde duygularımızı ifade etmemizi sağlayan bir yol olabilir. Öfke aynı zamanda kayıp duygusunun hissettirdiği acıyı serbest bırakma şeklidir.
Pazarlık: Kayıpla başa çıkarken, acıyı hafifletmek veya en aza indirmek için her şeyi yapmaya hazır olacak kadar çaresiz hissetmek alışıldık bir durumdur. Yas tutmanın bu aşamasında, hissettiğiniz acıdan kurtulmanın karşılığında bir şeyler yapmayı kabul ederek durumu değiştirmek için pazarlık yapmaya çalışabilirsiniz.
Pazarlık yapılmaya başlanıldığında, genellikle taleplerimizi daha yüksek bir güce veya farklı bir sonucu etkileyebilecek bizden daha büyük bir şeye yönlendiririz. Yas süreci sırasında pazarlık ile çeşitli vaatler içinde olabiliriz. Örneğin; ‘’Allahım, eğer bu kişiyi iyileştirirsen, hayatımdaki yanlışları değiştireceğim. Bu kişinin yaşamasına izin verirseniz daha iyi olacağıma söz veriyorum.’’ şeklinde sözler verebilir.
Depresyon: Acının yaşandığı ilk zamanlardan yavaş yavaş mevcut durumumuz ile yüzleşmeye başladığımız bir an gelir. Yas tutmanın bu aşamasında sevdiğimiz birinin kaybını çok yoğun hissetmeye başlarız. İlk şok durumu azalmaya başlar, her şey daha fazla netleşir ve kayıp ile yüzleşmek kaçınılmaz hale gelir.
Böyle anlarda üzüntü arttıkça içe çekilme eğiliminde oluruz. Kendi dünyamıza dönerken, çok daha az sosyal birisi haline gelebilir ve kendimizi diğer insanlarla iletişimi en aza indirgemiş halde bulabiliriz. Bu, yas sürecinin çok doğal bir aşaması olmasına rağmen, sevilen birinin kaybının ardından depresyon yaşamak hem insanı yalnızlaştırıcı hem de yıpratıcı aşamalardan biridir.
Kabullenme: Yasın sonunda kabullenme noktasına geldiğimizde artık kaybın acısını en hafif şekilde hissetmeye başlıyoruz. Mevcut durumumuzun gerçekliğine direnmiyoruz ve onu farklı bir şey haline getirmek için bir çabamız olmuyor. Üzüntü, özlem ve pişmanlık bu aşamada olabilir. Ancak bu aşamasında inkar, pazarlık ve öfke gibi duygular hafifleyecektir.
Yas Süresi Ne Kadardır?
Yas için belirli bir süre yoktur. Bir kişi bu aşamaları hızlı bir şekilde geçerken bir başka kişinin yas aşamalarını geçmesi aylar hatta yıllar alabilir. Yasın yaşanma süresinde insanların farklı şekilde yas tuttuklarını dikkate almak gerekmektedir. Yas aşamaların her birini geçebilir, hiç yaşamayabilir veya sırasıyla deneyimleyebilirsiniz. Yas süreci aşamalarının hatları genellikle kişiye göre farklılık gösterir.
Yas Tutan Birine Nasıl Yardım Edilir?
Birisi kayıp yaşadığında ve derin bir keder yaşadığında ne söyleyeceğini veya yapacağını bilmek çoğu zaman çok kolay olmayabilir. Elimizden geleni yaparız ama bazen tüm çabalarımız yetersiz ve yararsız görünebilir.
Sevdiğiniz biri yas tutma aşamasından geçiyorsa ve ona yardımcı olmak istiyorsanız;
*Acıyı Hafifletmeye Çalışmayın: Yas tutan kişiye yardımcı olmak amacıyla umut verici yorumlar sunabilir ve hatta acılarını dindirmeye çalışabilirsiniz. Niyetiniz iyi olsa da bu yaklaşım insanlarda sanki acılarım görülmüyor ve duyulmuyor gibi bir his bırakabiliyor.
*Israrcı Olmayın: Yardım etmeyi ve sezdiğimiz kişinin kendisini daha iyi hissetmesini isteyebiliriz. Yas tutan kişi gerçekten hazır olmadan önce konuşması ve duygularını ifade etmesi için ısrarcı olmak ona faydadan çok zarar verecektir.
*Yas Tutan Kişinin Yanında Olduğunuzu Hissettirin: İnsanların yaslarını yaşaması için onlara alan tanırken, istedikleri zaman yanlarında olduğunuzu ve size ulaşabilir olduklarını hissettirin. Bu, kişi hazır olduğunda sizinle konuşmaya ve yanında olacağınızı bilmesini sağlar. Hazır değilse anlayış göstermeyi unutmamalıyız.
Ülkemizde ThetaHealing Seminerleri konusunda ilk akla gelen isim olan Reyhan İldaş, düzenli olarak online ve yüz yüze seminerler düzenlemektedir.
Reyhan İldaş ICF Koç ve Eğitmendir. Temel ve Yaşam Koçluğu eğitimleri yanısıra Theta Healing Eğitimlerini de Master düzeyde vermekte olup halen Göktürk Merkezli Olan İstanbul ofisinde Online ve Yüz Yüze eğitimler vermektedir.
24 modül uygulayıcılık ve 17 adet eğitmenlik setifikasına sahip olup tekniğin en üst sertifikasyonu olan Science&Master Eğitmenidir. Aynı zamanda ICF PCC Eğitmen ve Koç olarak da ICF Koçluk eğitimlerini İstanbul Göktürk’te bulunan ofisinde hizmet vermektedir.
Tüm Dünya ile bağlantı halinde olduğumuz bu günlerde danışmanlıklar ve seminerler Zoom Uygulama programı üzerinden olmaktadır.
Sosyal medyada takip etmek için tıklayın.
